Veri Merkezleri Sıvı Soğutma

on May 22, 2024

Sıvı Soğutma: Veri Merkezi Soğutmada Oyunun Kurallarını Değiştirecek mi, Yoksa Aşırı Abartılmış Bir Çözüm mü?

Veri merkezi dünyası durmaksızın değişiyor ve bu değişim soğutma sistemlerini de etkiliyor. Yapay zekadaki (AI) gelişmeler güç tüketimini artırırken, geleneksel hava soğutması bu yükü kaldıramıyor. Bu noktada sıvı soğutma devreye giriyor ve daha verimli ve ölçeklenebilir bir çözüm sunuyor. Peki neden yaygınlaşmıyor? 

Tereddütlerin Ardındaki Sebep 

Sıvı soğutmanın bariz avantajları olsa da, birçok veri merkezi işletmecisi için bu yöntem hala gizemini koruyor. Bir tereddüt havası hakim: Gerçekten de tek çözüm bu mu? 

Peki Nedir Bu Sıvı Soğutma? 

Sıvı soğutma, sistemdeki bir akışkan aracılığıyla sunuculardan ve diğer donanımlardan ısıyı doğrudan emerek havaya kıyasla çok daha fazla ısı transferi sağlar. Bunu, parmağınızı soğuk suya daldırmak (sıvı soğutma) ile havada sallamak (geleneksel hava soğutma) arasındaki farka benzetebilirsiniz. 

Sıvı soğutmanın uygulaması, her birinin kendine özgü güçlü yönleri olan çeşitli yöntemlere sahiptir. Bu yöntemleri kabaca gruplandıracak olursak: 

 

  • Daldırma Soğutma: Sunucuların iletken olmayan bir sıvıya tamamen daldırılmasıyla olur. Bu sıvı bileşenlerle doğrudan temas ederek ısıyı emer. 
  • Doğrudan Çip Soğutma: Doğrudan CPU'lara ve GPU'lara bağlanan küçük soğutma ünitelerini hayal edin. Soğutma sıvısı bu üniteler arasında dolaşarak ısıyı kaynağından alır. 

 Daldırma Soğutmanın Avantajları 

Daldırma soğutma, sunucuları havayla soğutmak yerine özel olarak tasarlanmış bir sıvıya batırmayı içerir. Bu sıvı, ısıyı çok daha iyi emerek sunucuların daha serin ve daha verimli çalışmasını sağlar. Bunu kavurucu bir günde havuza atlamak gibi düşünebilirsiniz; su sizi havadan çok daha hızlı soğutur. 

 

Doğrudan Çip Soğutma 

Daldırma soğutmanın yanında, doğrudan çip soğutma da dikkat çekici bir yöntem olarak öne çıkıyor. Bu yöntemde, CPU'lara ve GPU'lara doğrudan bağlanan küçük soğutma üniteleri, ısıyı kaynağından alarak soğutma sıvısına aktarır. Bu sayede, daldırma soğutmaya kıyasla daha az güç tüketimi, daha küçük alan ihtiyacı ve daha az bakım gerektirimi gibi avantajlar sunar. 

 

Hibrit Mimarinin Avantajı 

Yapay zekanın yükselişi, veri merkezlerinin güç tüketimini hiç olmadığı kadar artırıyor. Tüm altyapınızı tamamen değiştirmenize gerek yok. Tek tip bir çözüm artık işe yaramıyor. Hibrit soğutma, yapay zeka operasyonlarının yoğun ısısıyla daldırma soğutma ile başa çıkarken, hava soğutma daha az zorlayıcı görevleri üstlenebilir. Yani bazı beyaz alanlarınızda daldırma soğutma kullanırken bazılarında ise klasik soğutma yöntemleri kullanabilirsiniz. Bu ikili yaklaşım, potansiyel olarak tek bir dış ünite tarafından yönetilen, termal yük ve operasyonel taleplere dayalı olarak optimize edilmiş soğutmaya olanak tanır, bu da altyapıyı basitleştirir ve maliyetleri azaltır. 

Enerji Tasarrufu 

Veri merkezleri, küresel elektrik kullanımının yaklaşık %2-3'ünü oluşturuyor. Bu sayının dijital dünyamız genişledikçe artması bekleniyor. Sıvı soğutma, bu enerji krizinde bir umut ışığı sunuyor. Güç Kullanım Verimliliği (PUE) değerine bakıldığında; 1'e ne kadar yakınsa o kadar iyidir. Geleneksel veri merkezlerinin PUE değeri 1,5 ile 2,0 arasındadır. Gelişmiş sıvı soğutma teknikleri, PUE'yi 1,03 ila 1,2 aralığına düşürebilir ve bu da enerji verimliliğinde önemli bir sıçrama anlamına gelir. 

Zorluklar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler 

Sıvı soğutma sihirli bir değnek değildir. Abartılı yeteneklere ilişkin endişeler doğrudur. Bu, her veri merkezi için uygun bir çözüm değildir ve her birinin benzersiz ihtiyaçlarına ve mevcut altyapısına göre uyarlanması gerekir. Ek olarak, elektronik cihazların yanına sıvı sokulması sızıntılar ve uyumlulukla ilgili endişeleri beraberinde getirir. Birçok işletmeci, bunun donanım garantilerini ve mevcut sistemleri yenilemenin fizibilitesini nasıl etkileyeceği konusunda endişeli. 

Sonuç olarak 

Veri merkezlerindeki soğutma ihtiyacı inkar edilemez bir gerçektir. Yapay zeka ve diğer yüksek güçlü teknolojiler ilerledikçe, ısı yönetimimizin de gelişmesi gerekiyor. Sıvı soğutma, geleceğe yönelik umut verici bir çözüm sunar, ancak dikkatli planlama ve uyarlama gerektirir. Potansiyel faydalar büyüktür. Veri merkezleri büyüdükçe ve yapay zekanın geleceğini desteklemek için, soğutma yöntemlerinde bir devrim gerekiyor. Daldırma soğutma, kanıtlanmış verimlilik kazanımlarıyla cazip bir seçenektir. 

 

Yazar: Oğuzhan Çilenk - Data Center Design and Operations Engineer – Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu

2025’in başlangıcı gösterdi ki, veri merkezi dünyasında heyecan hiç eksik olmuyor. Stargate Projesi’nin yapay zeka altyapısına yaptığı 500 milyar dolarlık yatırım ve Çin yapımı yapay zeka DeepSeek’in ortaya çıkışı sektörde büyük yankı uyandırdı. DeepSeek’in daha az gelişmiş çip ve daha az işlem gücüyle çalışabildiğini açıklaması, AI altyapısına yapılan yatırımların sorgulanmasına neden oldu. Ancak bu gelişmeler teknolojinin daha verimli hale gelmesi sürecinin bir parçası. Bu başarı, genel talebi ve benimsemeyi artırarak AI inovasyonunu ileriye taşıyacak. 

Yazan: Siemens

on September 09, 2025

Günümüzde işletmelerin en kritik ihtiyacı, BT altyapısının kesintisiz ve güvenilir bir şekilde çalışması. Artık sadece ofis ortamları değil; üretim tesisleri, depolama alanları hatta sağlık kuruluşları bile yüksek performanslı sistemlere ihtiyaç duyuyor. Bu da ekipmanların yalnızca güçlü değil, aynı zamanda çevresel risklere karşı da dayanıklı olmasını gerektiriyor.

Yazan: E- Data Teknoloji

on September 09, 2025

Dijitalleşmenin hızla arttığı dünyada veri merkezleri yalnızca bilgi depolama noktaları olmaktan çıkıyor; finansal sistemlerden telekom altyapısına, kamu hizmetlerinden savunma sanayine kadar kritik altyapıların kalbi haline geliyor. Türkiye’nin dijital omurgasını taşıyan bu merkezlerde birkaç saniyelik kesinti bile milyarlarca liralık zarara yol açabiliyor. Bu nedenle doğru güç altyapısını seçmek, yatırımın geleceğini belirleyen en kritik adımlardan biri oluyor.

Yazan: Alptekin Ercan, Genel Müdür, FG Wilson Enerji Çözümleri

on September 09, 2025

DAHA FAZLA BİLGİ TALEP EDİN

Data Center Network Türkiye, ulusal çapta veri merkezi ve IT profesyonellerini bir araya getiren bir topluluktur. 5000'in üzerinde takipçisi olan topluluğun siz de bir parçası olmak, eğitimlere katılmak, güncel gelişme ve haberler hakkında bilgi almak, sektördeki iş ilanlarını görüntüleyebilmek, fiziki ve online etkinlikler aracılığıyla meslektaşlarınızla buluşmak ister misiniz? Kariyerinizde bir üst basamağa çıkmak ve topluluk içinde aktif yer alabilmek için bize ulaşın.